L’Escaletako (Cocentaina) sukaldariak datorren astean film dokumentala aurkeztuko du Berlinalen, Culinary Cinema atal gastronomikoan. Filma, “Y en cada lenteja un Dios”, 95 minutukoa, Donostiako Zinemaldian iaz estreinatu zen eta Kinoskopik Film Produktioneko Miguel Ángel Jiménez zinemagileak zuzentzen du.
Europa Creativa: Hau ez da sukaldaritzari buruzko dokumental hutsa. Zer topatuko dute filma ikustera etorriko diren ikusleek? Zein da ardatz narratiboa?
Miguel Ángel Jiménez: Proiektua sortu zenean nik nagikeria handia nuen platerei, errezetei eta abarri buruzko dokumental bat filmatzeko. Hala, hasieratik bertatik erabaki nuen sukaldaritza hori sorrarazi zuen familia baten eta ingurunearen erretratua filmatzea. Era berean, nire buruari galdetu nion zergatik ikusiko nuen erakutsitakoa eta orduan bururatu zitzaidan Luis izan zitekeela gidaria familia eta jatetxearen atzeko aldea erakusteko, eta orduan plateren jatorriari buruz, jatetxe-familia osatzen zuten indarrei buruz egindako hausnarketak naturalizatu ahal izango nituen, eta nire ustez lurralde askoz mamitsuagoak arakatu, ez plater horiek sortzeko arrazoi hutsak. Uste dut horixe bera egin nuela azkenean, baina ikuspegi intimoagotik eta unibertsalagotik, bereziki “sukaldaritzari buruzko dokumentala” izan gabe.
EC: 2018ko Donostiako Culinary Zineman estreinatu zenuten filma eta berriz ere aukeratuak izan zarete Berlinalen izen bereko atalerako. Zer izan zen Donostia eta zer izan da aukeraketa berri hau filmaren ibilbidean?
MAJ: Tira, horixe zen gure ametsa filmatzen ari ginenean. Oso agerian jarri ginen apustu honekin, batez ere Luis Moya, gidoilaria baita eta oso urduri jartzen zen protagonista izatearekin eta eszenetako kutsu intimoarekin; bere familia da azken batean. Baina beti indarra ematen zigun Donostiara joatearen ideiak, eta nolabait, jatetxerako leku bat konkistatzeak, hain zintzo agertuta. Gero, Berlinera joatearena sari itzela da eta oso eskertuta gaude.
EC: Zer erronka izan dituzue film hau egiteko?
MAJ: Behin esan nion Gorka Gómezi, argazki-zuzendari eta egiten dugun guztiaren bazkide produktoreari, film honetan genekien zinema guztia ari ginela islatzen. Izugarrizko esfortzua egin behar izan genuen hain egunerokoa eta batzuetan gatzgabea den eszena estilizatzeko, diskurtsoa emateko, dotoretzeko eta eszenatako asko distiraz betetzeko (beti da zaila lokalizatutako ingurune batean eta aktoreekin gidoi-eszena on bat filmatzea, baina errazagoa egiten zitzaigun lan egiten ari ginen ingurune horretan baino), eta hala, genekien eta ahal genuen guztia eman behar izan genuen, filmatzen ari ginenari nortasuna eta egia emateko. Saiatu behintzat egin ginen. Ez genuen material asko filmatu gero muntaketan diskurtsoa emateko. Dena dago muntatuta, ez zen ezer sobera geratu, filmaketa fikziozko film txikia balitz bezala planifikatu genuen eta dena garaiz eta proiektatuta aterako zen horretan pentsatuta soilik paketatu genuen.
EC: Zein izango dira hurrengo urratsak?
MAJ: Tira, uste dut lortu dugula nahi genuena, agian orain ideala izango litzateke gure film txikia jende gehiagorengana iristea eta telebistek eta plataformek erostea, hori amaiera bikaina litzateke amets honentzat.
EC: Noizko zinema-areto komertzialetan?
MAJ: Programatzeko banatzaile hain basati eta ausarten bat balego… zaila ikusten dut, baina tira, ni oso gustura geratuko naiz jaialdietan ibilbide hori izanda eta plataformaren batean aterako balitz.